Nawigacja

Grudziądz: Prace poszukiwawcze na Cmentarzu Farnym

W dniu 22 listopada 2021 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził prace poszukiwawcze na Cmentarzu Farnym w Grudziądzu. W wyniku dotychczas przeprowadzonych kwerend archiwalnych ustalono, że na tym cmentarzu dokonywane były pochówki osób, które straciły życie w wyniku represji komunistycznych w latach 1945 – 56. Były to zarówno osoby skazane na karę śmierci, jak i osoby zmarłe w trakcie odbywania kary w jednym z grudziądzkich więzień, czy też w Okręgowym Szpitalu Więziennym nr 1 w Grudziądzu.

Do tego szpitala kierowani byli chorzy więźniowie z terenu całej Polski, ale większość z nich stanowili osadzeni z więzień zlokalizowanych na jej północnych obszarach. Wśród skazanych było wiele kategorii więźniów. Przebywali tam skazani za działalność niepodległościową skierowaną przeciwko władzom komunistycznym (zarówno w konspiracyjnych strukturach cywilnych, jak i oddziałach zbrojnych), pomoc udzielaną strukturom konspiracyjnym, „szeptaną propagandę”, rolnicy, którzy stawiali opór przymusowej kolektywizacji wsi lub nie wywiązywali się z dostaw obowiązkowych, osoby, które w jakikolwiek sposób naraziły się ówczesnej władzy.

Z dostępnej dokumentacji wynika, że w latach 1945 – 56 w różnych jednostkach więziennych w Grudziądzu straciły życie nie mniej niż 272 osoby. W tym 163 mężczyzn, 89 kobiet i 20 dzieci matek tam uwięzionych.

Mimo poważnych trudności w trakcie typowania miejsc pochówku poszczególnych ofiar, wynikających z braku pełnej i szczegółowej dokumentacji cmentarnej, Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN Delegatura w Bydgoszczy ustaliła je w kilku przypadkach z dużym prawdopodobieństwem.

Celem przeprowadzonych prac było odnalezienie szczątków dwóch ofiar represji komunistycznych skazanych na kary wieloletniego więzienia przez Wojskowe Sądy Rejonowe w Olsztynie i Wrocławiu.

W trakcie prac poszukiwawczych ujawniono szczątki ludzkie, które po wstępnej ocenie antropologicznej można przypisać do jednej z poszukiwanych osób. W domniemanej lokalizacji pochówku kolejnej osoby, nie odnaleziono żadnych szczątków ludzkich.

D. Żurek/BPiI (IPN Bydgoszcz)
30.11.2021

do góry