Rembertów: Prace poszukiwawcze na terenie dawnego obozu NKWD
Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN rozpoczęło I etap prac poszukiwawczych na terenie jednostki wojskowej JW 4226 w Rembertowie, gdzie w latach 1944-45 znajdował się obóz dla jeńców wojennych NKWD, a wcześniej niemiecki obóz pracy przymusowej dla Polaków (filia Stalag 333). Celem prac jest weryfikacja miejsc, co do których zachodzi podejrzenie, iż kryją pochówki ofiar zbrodni niemieckich lub komunistycznych.
Przygotowanie do przeprowadzenia prac poszukiwawczych rozpoczęto jesienią 2020 r., w związku ze zgłoszeniem dokonanym przez aktualnego dysponenta terenu – 2. Regionalną Bazę Logistyczną (JW 4226). Z informacji przekazanych przez wnioskodawcę wynikało, iż na wspomnianym terenie wciąż mogą znajdować się pochówki więźniów obozu. Potwierdzeniem przypuszczeń są zarówno zachowane relacje świadków, jak również fakt odnalezienia w 2015 r. na pobliskim terenie szczątków w ramach prac prowadzonych przez b. Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Rozpoczęcie badań terenowych BPiI uzależnione było od spełnienia szeregu wymogów formalnoprawnych związanych ze skomplikowaną strukturą właścicielską terenu oraz charakterem i zakresem prowadzonych badań archeologicznych. Nade wszystko jednak konieczne było przeprowadzenie szerokiej kwerendy historycznej, uwzględniającej wyniki wcześniejszych badań (w tym materiałów śledztwa prowadzonego w ramach OKŚZpNP w Warszawie) oraz relacje świadków wydarzeń. W związku z rozbieżnością relacji historycznych, zmiennością losów ww. miejsca oraz brakiem zachowania niezbędnej dokumentacji, należało podjąć wszelkie możliwe działania w celu ustalenia, na czyje szczątki może natrafić zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN podczas prowadzonych badań. Działania prawne i historyczne prowadzone były równolegle.
Do przebadania, podczas aktualnie trwającego etapu prac, wytypowano obszar ok. 25 arów. Zarówno historyczne jak i bieżące uwarunkowania związane z charakterem badanego miejsca (teren jednostki wojskowej, obszar działań wojennych II wojny światowej) wymagają od zespołu Instytutu Pamięci Narodowej zarówno odpowiedniego doświadczenia jak i właściwego przygotowania organizacyjnego.
Prace zaplanowano do 10 listopada.
28.10.2022
BPiI/fot. A.Szeląg
