Nawigacja

Biuro Poszukiwań i Identyfikacji w Niemczech

W dniach 27-28 lipca 2017 r. przedstawiciele Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przebywali w Berlinie. Celem wyjazdu było rozeznanie możliwości podjęcia prac poszukiwawczych szczątków i prochów ofiar zbrodni niemieckich spoczywających na terenie Niemiec. Wiceprezes IPN, p.o. dyrektora BPiI, dr hab. Krzysztof Szwagrzyk oraz zastępca dyrektora BPiI mec. Anna Szeląg spotkali się w Ambasadzie RP w Berlinie z Klausem Leutnerem oraz Pawłem Woźniakiem, badaczami historii Polaków zamordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych. W spotkaniu wzięli udział Zastępca Ambasadora Minister Janusz Styczek, Konsul Marek Sorgowicki, oraz korespondent TVP w Berlinie red. Cezary Gmyz. Kilkugodzinne spotkanie utwierdziło przedstawicieli IPN w przekonaniu, że konieczne jest podjęcie szerokich badań naukowych oraz prac poszukiwawczych na terenie Niemiec. Jest wysoce prawdopodobne, że pierwsze prace terenowe odbędą się jeszcze w bieżącym roku.

Podczas pobytu przedstawiciele BPiI odwiedzili były niemiecki obóz w Sachsenhausen, gdzie w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego został zamordowany Generał Stefan Rowecki, Komendant Główny Armii Krajowej. W Sachsenhausen zginął również biskup polskiego Kościoła Ewangelickiego Juliusz Bursche i biskup Władysław Goral, oraz wielu polskich księży i naukowców. Gen. Grot-Rowecki przetrzymywany był w specjalnej strefie obozu, tzw. Zellenbau, przeznaczonej dla więźniów o szczególnym znaczeniu dla Niemców. Stamtąd przewożony był na przesłuchania do siedziby Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) w Berlinie. Cela w której przebywał Generał nie ocalała. Odtworzono tylko jej zarys w budynku, gdzie był więziony.

Przedstawiciele IPN odwiedzili również były niemiecki obóz w Ravensbrück. Dzięki uprzejmości Dyrektor Muzeum dr Insy Escgebach delegacja miała okazję zobaczyć teren obozowy z niedostępnej dla zwiedzających wieży budynku komendantury obozu. Usytuowanie miejsca zagłady ludzi w tak malowniczym miejscu, nad jeziorem, na którego drugim brzegu znajduje się tętniąca życiem miejscowość, jest porażające. Do tegoż jeziora wywożono prochy zamordowanych więźniarek ze znajdującego się w odległości 50 m krematorium. Po wojnie, do lat 90-tych XX w. na terenie obozu stacjonowały wojska radzieckie. Na pobliskim cmentarzu w Fürstenbergu złożono kwiaty przy mogile kobiet zamordowanych w Ravensbrück.

Podczas wizyty przedstawiciele IPN odwiedzili ponadto miejsce pamięci poświęcone ofiarom zamordowanym w więzieniu Plötzensee w Berlinie, gdzie w latach 1933 – 1945 stracono 2891 osób, w tym 253 Polaków. Wyroki śmierci wykonywano przez ścięcie toporem, ścięcie gilotyną oraz u schyłku II wojny światowej przez powieszenie. M.in. toporem zostały ścięte w 1934 r. dwie niemieckie arystokratki zwerbowane do współpracy przez polskiego oficera Oddziału II Sztabu Generalnego (wywiadu wojskowego) Jerzego Sosnowskiego.

fot. P. Wójcik, A. Szeląg, K. Szwagrzyk

do góry