Nawigacja

Uroczysty finał V edycji Projektu "Łączka i inne miejsca poszukiwań"

Na Zamku Królewskim w Warszawie odbył się finał V edycji projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań”. W uroczystym podsumowaniu całorocznej pracy wzięła udział prawie setka uczniów wraz z nauczycielami i pedagogami. W spotkaniu wzięli także udział: min. Wojciech Kolarski, Sekretarz Stanu Kancelarii Prezydenta RP, prof. Przemysław Czarnek, Minister Edukacji i Nauki, Aurelia Michałowska, Mazowiecka Kurator Oświaty, a także prof. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dyrektorzy Biur oraz pracownicy IPN koordynujący prace projektu.

Podczas finału zaprezentowano 14 etiud filmowych prezentujących sylwetki polskich bohaterów, a także misję poszukiwania i identyfikacji szczątków prowadzoną przez IPN. Materiały filmowe zostały przygotowane przez uczestników projektu na zakończenie cyklu całorocznych spotkań przybliżających specyfikę pracy Biura Poszukiwań i Identyfikacji. Wyróżniono imiennie wszystkich przybyłych uczestników projektu, którzy w kilku słowach prezentowali przygotowane przez siebie etiudy.

Zajęcia w ramach projektu zorganizowały oddziały i delegatury IPN w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Łodzi, Rzeszowie i Warszawie. Wystartowało 38 zespołów (łącznie 214 osób). W tym roku po raz pierwszy w przedsięwzięciu wzięły udział grupy z zagranicy – trzy zespoły harcerzy z Wilna – 18 osób. 

Przemówienie prof. Krzysztofa Szwagrzyka, zastępcy Prezesa IPN, dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN:

10 lat temu przyjechaliśmy na Łączkę do Warszawy. Było to miejsce pod cmentarnym murem, wtedy jeszcze nie do końca znane, gdzie w latach 40-tych i 50-tych komuniści grzebali swoje ofiary. Wydawało nam się przez długi czas, że prawda o bohaterach nigdy nie ujrzy światła dziennego, bo nie dokumentowano tych miejsc. Nie było grobów, nie było pomników. Mało tego – w latach 80-tych komuniści wznieśli kwaterę dla osób zasłużonych dla władzy ludowej. W miejscu gdzie ukryto szczątki ofiar grzebano następnie ludzi, którzy służyli systemowi komunistycznemu. Wydawało się, że tak będzie zawsze. Ale jest inaczej.

Po 10 latach możemy powiedzieć, że szczątki tych, po których nie miał zostać żaden ślad zostały odnalezione. Wszystkie. Nawet te najmniejsze. Po tych 10 latach możemy powiedzieć, że to miejsce pod cmentarnym murem nie jest już nieznane. Przywracamy polskim bohaterom imiona i nazwiska. I możemy powiedzieć z dumą, że wykonaliśmy zadanie, które jest naszym polskim obowiązkiem: odnalezienie szczątków Polaków, identyfikacja i godny pochówek.

Ale jest też inny efekt. Jest nim ten Projekt. Po wielu latach polska młodzież bierze udział w projekcie historycznym i w pewnym względzie artystycznym, i opowiada o naszych bohaterach i o pracach Instytutu Pamięci Narodowej. To najpiękniejsze, co się może zdarzyć. To jest świadomość, że młode pokolenie Polaków upomina się o pamięć o naszych bohaterach.

Chciałbym wszystkim Państwu, uczestnikom, pedagogom i rodzicom podziękować za udział w tym projekcie i szczerze pogratulować zaangażowania. Pozwolę sobie wyrazić także nadzieję, że będzie taka sposobność – może już niebawem – abyście mogli wziąć udział w naszych pracach. Wierzę, że tak się stanie. Macie bowiem Państwo takie cechy, które są niezbędne, aby wziąć udział w tym wielkim narodowym projekcie poszukiwania szczątków naszych bohaterów. Macie patriotyzm, wrażliwość i przekonanie, że to jest nasz polski obowiązek. Za to Wam dziękuję!

Przemówienie prof. Przemysława Czarnka, Ministra Edukacji i Nauki:

Szanowni Państwo!

Chciałbym zacząć od podziękować dla Profesora Krzysztofa Szwagrzyka. Bo to nie jest tylko kwestia Łączki i tego, że stała się ona czymś ważnym. Tu chodzi o fakt, o którym mówił Pan Prezydent Andrzej Duda na pogrzebie Inki: to przywracanie godności państwu polskiemu. Oni tej godności nigdy nie stracili. To państwo polskie straciło godność przez to, że swoich bohaterów pogrzebało w bezimiennych dołach śmierci, a następnie pogrzebano na nich „zbirów”, którzy byli odpowiedzialni – jeśli nie bezpośrednio to politycznie – za całą tragedię tysięcy Żołnierzy Wyklętych, którzy mieli być na zawsze zapomniani.

To, co robi Profesor Krzysztof Szwagrzyk wraz ze swoim zespołem i to, co Wy robicie Drodzy Państwo (mówię teraz do młodzieży) to jest wypełnianie tego zadania, które powierzył nam Zbigniew Herbert w znanym wierszu „Pan Cogito o potrzebie ścisłości”:

zmierzono cząstki materii
zważono ciała niebieskie
i tylko w sprawach ludzkich
panoszy się karygodne niedbalstwo
brak ścisłych danych

a przecież w tych sprawach
konieczna jest akuratność
nie wolno się pomylić
nawet o jednego (…)

niewiedza o zaginionych
podważa realność świata (…)

musimy zatem wiedzieć
policzyć dokładnie
zawołać po imieniu
opatrzyć na drogę.

To jest to, co przez ostatnie 10 lat tak pięknie realizuje IPN, Pan Profesor Krzysztof Szwagrzyk. I również Wy do tego dzieła należycie, będąc uczestnikami tego Projektu (…).

Projekt został przygotowany przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, Biuro Przystanków Historia oraz Biuro Edukacji Narodowej. Realizowany był we współpracy z oddziałami IPN na terenie całej Polski. Został objęty Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

8.06.2022
BPiI/fot. Mikołaj Bujak/IPN

do góry