Łęguty: Szczątki w miejscu masowej mogiły ofiar sowieckiej zbrodni

W styczniu 1945 roku w miejscowości Łeguty (gm. Gietrzwałd) doszło do zbiorowej zbrodni na mieszkańcach, której dopuścili się wkraczający na te tereny żołnierze Armii Czerwonej. W wyniku masakry zamordowano ok. 20 osób, które Sowieci pozwolili pochować w masowej mogile dopiero kilka miesięcy później. Specjaliści BPiI w dniach 26-30 sierpnia br. przeprowadzili na tym terenie prace poszukiwawcze.

Z relacji 86-letniej mieszkanki, która w 1945 roku stała się świadkiem wydarzeń wynika, iż strach przed nadchodzącą Armią Sowiecką był bardzo duży. Miejscowa ludność próbowała ukryć się na terenie własnych zabudowań, podejmowano też próby ucieczki. We wsi skrywali się także mieszkańcy sąsiadujących miejscowości. Do takich należała rodzina polska – ojciec i dwie córki, po których ślad zaginął. Najprawdopodobniej zostali zamordowani.

Część mieszkańców została deportowana na Syberię (ich nazwiska upamiętniono w miejscowym kościele), wielu zastrzelono. Świadek zdarzeń wspomina, że jeden dzień był szczególnie makabryczny. Trudno określić ile osób wtedy zginęło, ale było ich wiele (styczeń 1945 r.).

Ciała zastrzelonych osób zostawiono w miejscu śmierci. Dopiero po jakimś czasie (w kwietniu 1945 r.) Sowieci wyrazi zgodę na pochówek w zbiorowym grobie. W dole śmierci złożono ciała 24 osób (tak wynika z relacji). Następnie ustawiono kopiec i krzyż, który władze PGR-u w latach 50-tych kazały usunąć, a teren zaorać i przeznaczyć pod uprawy.

W wyniku prac przeprowadzonych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN w ww. lokalizacji ujawniono szczątki ok. dziesięciu osób. Odnaleziono kości zniszczone i przemieszane w wyniku budowy studzienki i instalacji kanalizacyjnej. Wstępna ocena antropologiczna wskazuje na odnalezienie m.in. szczątków dwóch młodych osób. Przy ofiarach odnaleziono m.in. monety, klamrę, elementy ubioru.

Szczątki zostały podjęte, zabezpieczono także próbki materiału genetycznego.

Osoby, których bliscy zamieszkiwali w okolicach rok 1945 w miejscowości Łęguty, lub w sąsiednich miejscowościach, a miejsce ich pochówku do dnia dzisiejszego nie zostało odnalezione prosimy o kontakt z naszym biurem.

30.08.2019

BPiI